Ah, de themaloze week! Dit was in onze beginjaren als kleuterleerkracht een ware hel. Wat is er daar nu leuk aan? We willen door! We willen vooruit! Leuke thema's uitwerken! Misschien klinkt dit allemaal herkenbaar, misschien ook niet. De eerste paar keer dat we themaloos moesten uitwerken was dit een ware zoektocht, hoe vul je nu zo'n week? Maar na enkele jaren zien we er écht wel de meerwaarde van in en hebben we zelfs enkele typerende activiteiten/rituelen die telkens terugkomen. In deze post gaan we daar wat dieper op in!
Nummer 1: De kleine kring
Tijdens de themaloze week spendeer ik nog meer aandacht en tijd aan de kleine kring en ontmoeting. Vaak starten we dan ook zo de week, met een groepje van 4 (doorschuiven) lekker kletsen over de vakantie, maar ook over voorbije thema's en "toekomst plannen".
De kleine kring is echt een waardevolle methode om je kleuters (soms nog uitgebreider) te laten vertellen over hun leef- en belevingswereld. Ze genieten om een uitgebreid verhaal te doen en écht in gesprek te gaan met klasgenoten en de juf. Ook al zou ik dit graag als vast ritueel willen in alle thema's is dit vaak moeilijk omdat je ook aan andere hoofddoelen moet werken. En de kleine kring organiseren voor een hele klas neemt wel wat tijd in beslag. Tijdens de themaloze week organiseer ik dan ook enkele keren zo'n kringen om hier samen met mijn kleuters dubbel van te genieten.
De voordelen
- Kleine kring zorgt ervoor dat kls minder lang moeten wachten vooraleer ze zelf iets mogen vertellen. Wat op z'n beurt er ook weer voor zorgt dat hun concentratie en luisterhouding langer vol te houden is in kleine groep. Het is sneller hun beurt!
- Verlegen of onzekere kleuters durven soms al meer vertellen nu niet alle ogen van de klas op hun zijn gericht.
- Je kan werken aan echte gesprekken voeren en leren hoe gesprekken in z'n werking gaan. (reageren op, afwachten tot iemand klaar is met praten,... zonder telkens hun vinger te moeten opsteken om het woord te nemen).
- Je observeert er een heel pak mee op een ontspannen moment.
- Het is ook gewoon lekker gezellig en wie wilt dat nu niet
De nadelen
- Het is erg tijdsintensief! Zeker als je een grote klasgroep hebt. Je mag toch zeker rekenen op een twintigtal minuten per groepje van 4.
Nummer 2: Kleuterinitiatief en brainstormen
Brainstormen! Als we een activiteit mogen aanraden voor een heel schooljaar dan is het wel deze. We zijn hier enorme fan van!
In elk thema gaan we aan de slag met brainstormen, maar tijdens de themaloze week ziet dit er iets anders uit. Waar we bij gewone thema's vooral polsen naar wat ze al weten en te weten willen komen, staat de brainstorm voor een themaloze week helemaal in functie van kleuterinitiatief: wat zouden jullie willen doen? En niks is te gek! Door dit aan te geven zijn er heel wat van onze kleuters, die anders ook meer verlegen of onzeker zijn, die met heel wat creatieve en fantastische ideeën en uitvindingen komen.
Na het brainstormen bekijken we dan zelf wat we wel/niet nog kunnen passen in de week (en haalbaar is), maar de brainstorm gaat nooit verloren. Wij sparen alle brainstorms in een boek in de boekenhoek en grijpen hier nog geregeld naar terug. Op de brainstorm van deze thamaloze week zijn er zelfs heel wat ideeën voor het thema de ruimte. Dus die gebruiken we dit jaar nog!
Deze week wilden onze kleuters aan de slag gaan met heel uiteenlopende dingen: zo gingen we buiten turnen zoals ze graag wilden! Maar maakten we ook papierenvliegtuigjes om mee in de klas te vliegeren, gaan we voor het eerst aan de slag met namen stempelen en zullen we ook nog elfjes knutselen. Zowel hoeken als activiteiten worden georganiseerd vanuit hun ideeën!
Uiteraard voorzie ik zelf ook nog enkele noodzakelijke activiteiten (voor observaties,...) bijvoorbeeld: loco mini, aanleren van een winkelspel. Maar mijn themaloze weken staan vooral in teken van wat mijn kleuters eens willen doen. En dat zorgt voor een hoge betrokkenheid, lachende gezichtjes en ook gewoon heel toffe ideeën!
Nummer 3: Observeren!
Observeren kan natuurlijk niet ontbreken tijdens een themaloze week. De brainstorm alleen al is een mooi observatiemoment om kleuterinitiatief, taal en ondernemingszin te observeren. Maar ook bij de kleuters hun ideeën kan je heel wat observeren.
Hun activiteiten zelf zijn goede pijlers voor observaties. Zo gaan we bijvoorbeeld leren racen met auto's. Ideaal om hier meten bij te betrekken of de STEM-activiteit: auto's nog sneller laten rijden en dit tegelijk te gaan observeren.
Naast hun eigen ideeën, voorzie ik ook enkele algemene activiteiten omdat ik ze graag wil observeren. Het is het uitstekende moment om dit soort activiteiten te gaan doen en te bekijken zonder de druk van een thema erbij.
And on that note: omdat er geen druk is van een thema heb je ook meer tijd om de hoekenwerking te observeren: hoe spelen ze in de poppenhoek? Hoe gaat het met het puzzelen? Wat doen ze in de bouwhoek? Je kan dus heel wat zaken gaan observeren waar je anders misschien wat minder tijd voor hebt.
Voor mijn observaties maak ik dan een tabel met bovenaan de activiteiten/hoeken die ik graag wil bekijken en na de brainstorm schrijf ik dan de activiteiten van de kleuters op die ik ga observeren. Zo blijft het overzichtelijk! Observeren is en blijft een belangrijk, waardevol onderdeel van mijn themaloze week!
Nummer 4: Speel je mee juf?
Een ander belangrijk ritueel tijdens mijn themaloze week is meespelen! Los van de themaloze week speel ik zeker één volledige blok mee in de hoeken per week, maar deze week probeer ik daar nog meer aandacht aan te besteden!
De kleuters houden ervan om samen met hun juf/meester te mogen spelen en het is ook een heel goed moment om een aantal zaken te kunnen observeren.
Daarbij kan je tijdens het meespelen hun spel ook extra gaan verrijken. Zo speelde ik vandaag mee bij de blokken en bouwkaarten (bierviltjes) en gaf ik hun de spelimpuls om ter hoogst een toren te bouwen binnen 1 minuut (zandloper). Dit spel leerden ze aan de andere kleuters in de namiddag. Soms helpt het om een hoek/bepaald materiaal samen met je kleuters te ontdekken om het nieuw leven in te blazen.
Drie redenen om vaker en meer mee te spelen met je kleuters:
- Het is goed voor hun welbevinden en ondersteunt jullie onderlinge band.
- Je kan hoeken en materiaal terug of opnieuw aantrekkelijk maken door zelf te tonen wat jij ermee kan doen.
- Je ziet er onwijs veel mee wat goed is voor jouw observaties!
Spelen jullie vaak mee met jullie kleuters?
Nummer 5:
Nog een laatste ritueel die we graag met jullie meegeven: even rust en frisse lucht! Elke week doen we in onze klas yoga en tijdens de lente- en zomermaanden gaan we ook geregeld naar buiten.
Tijdens de themaloze week probeer ik hier meer aandacht aan te besteden. De kleuters komen dan vaak uit een vakantie dus ik wil hen op een rustige manier terug gewoon laten worden aan de structuur en regels in de klas. Een paar minuten gaan lopen en bewegen in de frisse lucht doet hen veel deugd voordat ze weer een langer kringmoment moeten doorstaan!
Voor ons is het dan misschien wel koud, maar de kleuters genieten er sowieso van: weer of geen weer! Zo gingen we deze week vliegeren op de speelplaats en genoten de kleuters enorm van deze ervaring. Het geeft je als juf zo'n vrij en ontspannen gevoel, maar ook de kleuters zijn uitgelaten. Het hoeft ook niet lang te zijn, zelfs met 10 minuutjes extra zijn ze blij! Ook ons Yoga-momentje gaat door tijdens die week. Zo gaan we zen en rustig een nieuwe schoolperiode in!
Het voelt ook gewoon goed om een rustige week te hebben waar je elkaar de tijd geeft om terug gewoon te worden aan de klas voordat je er weer invliegt met leuke thema's Ik raad het in ieder geval iedereen aan om tijdens een themaloze week de buitenlucht en rust op te zoeken: een wandeling, buiten sporten, een buitenactiviteiten, klasyoga... en de eerste week na een vakantie rustig en zen te starten!
Themaloze week ja of nee?
Kort samengevat themaloze weken zijn echt heel waardevolle en gewoon leuke weken! De kleuters genieten ervan dat zij even de planning mogen maken en al hun leuke ideeën komen tot leven via brainstormen, kleine kring en het daarna ook door het effectief te mogen maken en doen.
Daarbij is het een rustige start na een vakantie waar je je niet hoeft op te jagen omdat je nog duizend-en-één leuke thematische dingen moet gedaan en geobserveerd hebben. Het is een moment van rustig terugkeren naar de klas, genieten van elkaar via ontmoeting en rustmomentjes. Ook al waren we in het begin zoekende en niet zo'n grote fan van een themaloze week, zijn we dat nu wel en dus willen we het zeker aan iedereen aanraden!
Reactie plaatsen
Reacties